کلاف سردرگم در حادثه "سینا اطهر"
انفجار مهیب ساختمان مرتبط با کلینیک سینا اطهر در خیابان شریعتی تهران در ساعت ۹ شامگاه سه شنبه ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹ که منجر به مرگ ۱۹ نفر از کارکنان و مراجعه کنندگان شد، به همان اندازه که ترسناک بود عواطف و احساسات عمومی را جریحه‌دار کرد. شاید اگر آن دستفروش که جان ۱۱ نفر را نجات داد فداکاری نمی‌کرد تراژدی دردناک‌تر هم می‌شد.
سالهاست که موضوع نا ایمن بودن ساختمانهای شهر نیمه فرسوده تهران شنیده می شود و هر از گاهی با حوادثی مثل آتش سوزی پلاسکو، ساختمان وزارت نیرو و انفجار کلینیک سینا اطهر مواجه می شویم که برای مدتی افکار عمومی را به خود مشغول می کند و بعد فراموش می شود. ظاهراً عادت کرده ایم که پس از هر حادثه در انتظار حادثه بعدی بمانیم و از برای اینکه اتفاقات این چنینی برای ما و خانواده مان رخ ندهد دست به دعا برداریم.
مسئولیت دستگاه ها و افراد مختلف چیست؟
مالکی که ساختمان مسکونی را به درمانی تبدیل کرده، مهندسی که با این تغییر کاربری موافقت کرده و دستگاهی که باید نظارت های دوره ای ایمنی را انجام می داده هر یک به نوعی در حادثه مذکور سهم داشته اند.
پس از حادثه سینا اطهر، شورای شهر تهران اعلام کرد که خلأ قانونی در این خصوص وجود ندارد؛ این را علی اعطا سخنگوی شورا اعلام کرده و می‌گوید که این ساختمان بارها اخطار ایمنی دریافت کرده است. او این را هم بیان کرد که ساختمان مسکونی بوده است.
در این باره باید سوال کرد؛ چه کسانی با تغییر کاربری ساختمان در سال ۱۳۹۱ موافقت کرده اند؟ آیا جز این است که شهرداری به عنوان مجموعه تحت مدیریت شورای شهر، جواز را صادر کرده است؟ پس مدیریت شهری اگر بتواند توپ عدم بازرسی را به زمین وزارت کار بیندازد، با تغییر کاربری که خودش موافقت کرده چه می‌کند؟
مسئله دیگر به بازرسی‌های ادواری مربوط می شود که طبق قانون، مسئولیت آن را وزارت کار بر عهده دارد. رئیس اداره بازرسی وزارت کار می‌گوید وزارت بهداشت در خصوص الزامات ایمنی ساختمانهای درمانی استعلامی از ما نمی گیرد و درباره ساختمان کلینیک سینا اطهر نیز استعلامی به عمل نیامده است. اینجا هم توپ به زمین وزارت بهداشت می افتد. وزارت بهداشت هم احیاناً ادله ای برای خود می آورد و موضوع ختم به خیر می شود! بهترین مدل این است که مثل حوادث قبلی کشته شدگان را مقصر بدانیم.
وجود ۳۳ هزار ساختمان ناایمن در تهران
بر اساس اعلام محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران ۳۳ هزار ساختمان نایمن در پایتخت وجود دارد که تنها ۲۲۰ ساختمان اقدام به ایمنی کرده‌اند. از طرف دیگر ۴۰۰ مرکز درمانی در تهران اخطار ایمنی دریافت کرده‌اند. حال باید پرسید همه تدابیر ما صرفا دادن اخطارهای متعدد است؟ پس تکلیف مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان که به موضوع نگهداری دائم بناها مربوط می شود، چیست؟
یک کارشناس: استانداردها مطابق با کاربری ساختمان نبوده است
سهیل دورانی، کارشناس حوزه ساختمان درباره علت حوادث بناهای شهری می گوید عوامل مختلف و متفاوتی ممکن است در یک آتش سوزی یا تخریب اساسی ناشی از زمین لرزه برای یک ساختمان دخیل باشد. آنچه مسلم است اینکه بر اساس مبحث ۲۲ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان باید نظارت های ادواری صورت گیرد که معمولاً در ایران جدی گرفته نمی شود. از طرف دیگر موضوعی به عنوان پدافند غیر عامل در ساختمان های با اهمیت بالا باید رعایت شود.
وی افزود: سطح پدافند غیرعامل متناسب با کاربری ساختمان ها متفاوت است. به احتمال زیاد ساختمان سینا اطهر نیز سطحی از استاندارد را داشته اما احتمالاً با کاربری آن هماهنگ نبوده است. به هر ترتیب صنف مربوطه برای تغییر کاربری این ساختمان مجوز صادر کرده و شهرداری هم که این موضوعات را کنترل می کند قاعدتاً نظارت‌های لازم را انجام داده است. اما آنچه می توانم با قطعیت در مورد آن صحبت کنم این است که پدافند غیر عامل متناسب با کاربری ساختمان جدی گرفته نشده است.
همین چند جمله کوتاه از این عضو نظام مهندسی نشان می دهد سهل انگاری هایی از سوی دستگاه‌های مسئول در خصوص ایمنی کلینیک سینا اطهر صورت گرفته که دومینووار به هم وصل هستند اما ظاهر کسی نمی‌خواهد تمامی مسئولیت حتی در حوزه مربوط به خود را بپذیرد. البته پس از حادثه ۹ نفر به عنوان متهم دستگیر شدند اما ای کاش علاج واقعه قبل از وقوع می‌شد.
